Waarom ontslagen niet het beste antwoord zijn op een neergang

Gedreven door kortetermijndenken worden ontslagen niet langer gezien als een laatste redmiddel in een neergang of crisis, een noodstrategie, maar als een middel om winstgevend te blijven en aan de belangen van de aandeelhouders te voldoen.

Er zijn echter goede redenen om af te zien van de ‘gemakkelijkste’ optie:

1. Negatief effect op het moreel van werknemers: Ontslagen kunnen het moreel en de motivatie van de overblijvende werknemers ernstig beïnvloeden. Toekijken hoe hun collega’s worden ontslagen kan angst, onzekerheid en een gevoel van werkonzekerheid veroorzaken. Dit kan leiden tot verminderde productiviteit, verhoogde stressniveaus en een verlies aan vertrouwen in de organisatie.

2. Verlies van vaardigheden en kennis: Ontslagen leiden vaak tot het verlies van waardevolle vaardigheden, kennis en ervaring. De werknemers die worden ontslagen beschikken mogelijk over cruciale expertise die moeilijk te vervangen is. Dit kan langetermijngevolgen hebben voor de organisatie, vooral als de neergang tijdelijk is en de behoefte aan die vaardigheden in de toekomst weer opduikt.

3. Verstoring in teamdynamiek: Teams die gedurende een aanzienlijke periode hebben samengewerkt, ontwikkelen cohesie en synergie. Ontslagen kunnen deze dynamiek verstoren, waardoor de overgebleven teamleden een aanpassingsperiode doormaken en mogelijk de samenwerking en productiviteit beïnvloeden. Het kost tijd voor nieuwe teamleden om zich volledig te integreren en tijdens deze overgang kan er een tijdelijke afname in prestaties zijn.

4. Negatief effect op de reputatie van de organisatie: Ontslagen kunnen de interne en externe reputatie van een organisatie schaden. Werknemers die getuige zijn van ontslagen kunnen de organisatie zien als ongevoelig en alleen gericht op kostenbesparing. Extern kunnen ontslagen het imago van de organisatie schaden en de relaties met klanten, leveranciers en potentiële toekomstige werknemers aantasten.

5. Kosten van ontslagen: Hoewel het aanvankelijke doel van ontslagen vaak is om kosten te besparen, zijn er aanzienlijke kosten verbonden aan het ontslaan van werknemers. Deze kosten omvatten ontslagvergoedingen, werkloosheidsuitkeringen, kosten voor herplaatsing en omscholing in de toekomst en mogelijke juridische kosten als de ontslagen niet correct worden uitgevoerd. Deze financiële gevolgen moeten zorgvuldig worden overwogen.

6. Gemiste kansen voor innovatie: Een neergang kan organisaties de kans geven om te innoveren en nieuwe manieren van zakendoen te vinden. Organisaties kunnen creativiteit en probleemoplossing aanmoedigen in moeilijke tijden door een getalenteerd personeelsbestand te behouden en hen ondersteuning en middelen te bieden. Ontslagen kunnen individuen elimineren die frisse ideeën kunnen inbrengen en kunnen helpen om effectief door de neergang te navigeren.

In plaats van hun toevlucht te nemen tot ontslagen als standaardreactie op een neergang, kunnen organisaties alternatieve strategieën overwegen:

1. Programma’s voor werktijdverkorting of duobanen: Het implementeren van programma’s voor werktijdverkorting of duobanen kan organisaties helpen om kosten te besparen en tegelijkertijd hun geschoolde personeel te behouden. Deze aanpak verdeelt de impact van de neergang over het hele personeelsbestand in plaats van deze te concentreren op een paar individuen.

2. Cross-training en ontwikkeling van vaardigheden: Investeren in initiatieven voor cross-training en het ontwikkelen van vaardigheden kan de veelzijdigheid en het aanpassingsvermogen van werknemers vergroten. Dit zorgt ervoor dat ze kunnen bijdragen aan meerdere gebieden binnen de organisatie, waardoor ze waardevoller zijn in perioden van verandering.

3. Flexibele werkregelingen: Het aanbieden van flexibele werkregelingen, zoals werken op afstand of flexibele roosters, kan het moreel van werknemers verbeteren, de productiviteit op peil houden en de kosten van fysieke kantoorruimtes verlagen.

4. Open communicatie en transparantie: Tijdens een recessie moeten leiders de communicatielijnen met hun werknemers openhouden. Transparantie over de situatie, de plannen van de organisatie en de rol van werknemers in het overwinnen van de uitdagingen kan helpen vertrouwen op te bouwen en onzekerheid te verminderen.

5. Strategieën voor kostenoptimalisatie: Organisaties kunnen verschillende kostenoptimalisatiestrategieën onderzoeken, zoals het herzien van niet-essentiële uitgaven, het verbeteren van de operationele efficiëntie en het identificeren van gebieden voor kostenbesparing zonder hun toevlucht te nemen tot ontslagen.

Door deze alternatieven in overweging te nemen, kunnen organisaties de negatieve gevolgen van ontslagen beperken en duurzamere oplossingen vinden die het moreel van werknemers behouden, waardevolle vaardigheden en kennis behouden en zichzelf positioneren voor toekomstig succes.